پمپ دنده‌ ای چگونه کار می‌کند؟

چرخ دنده های چرخان با پوشش دادن پمپ آب بندی در ورودی پمپ، فضای خالی ایجاد می‌کنند. مایعی که به داخل پمپ کشیده می‌شود. درون حفره های چرخ‌دنده های چرخان محصور شده و به بخش تخلیه منتقل می‌شود. پمپ های دنده ای، به اندازه سرعت چرخ دنده های خود، جریانی بدون پالس و صاف را ارائه می‌دهند.

همانطور که اشاره کردیم، پمپ های دنده ای از سری پمپ های جابجایی مثبت هستند. پمپ جابجایی مثبت یعنی که این پمپ‌ها بدون در نظر گرفتن تغییر فشار، یک جریان ثابت را با سرعت ثابت ایجاد می‌کنند. همچنین پمپ های جابجایی ثابت مقدار ثابتی از سیال را در هر دور چرخش شافت خارج می‌کند. پمپ دنده ای در سال 1600 توسط یوهانس کپلر ابداع شد.

انواع پمپ دنده‌ ای

به طور کلی پمپ های دنده ای در 5 نوع مختلف ساخته می‌شوند که می‌توان گفت پمپ دنده ای داخلی و پمپ دنده ای خارجی طرح های اصلی آنها هستند.

• دنده خارجی
• دنده داخلی
• لوب یا گوشواره‌ای

• ژیروتور 
• مارپیچی

پمپ دنده داخلی و خارجی

پمپ های دنده ای 2 طرح اساسی دارند که بیشترین کاربرد در صنعت را دارند. پمپ های دنده داخلی و دنده خارجی این دو طرح اساسی هستند. یک پمپ دنده داخلی دو دنده به هم پیوسته در اندازه های مختلف دارد که یکی در داخل دیگری چرخانده می‌شود.

یک پمپ دنده خارجی از دو دنده یکسان و به‌هم‌پیوسته تشکیل شده است که توسط شافت های جداگانه پشتیبانی می‌شود. به صورت کلی یک دنده توسط یک موتور رانده می‌شود و دنده دیگر را هدایت می‌کند. در برخی موارد، هر دو شافت ممکن است توسط موتور رانده شوند. شافت ها توسط یاتاقان های هر طرف پوشش، پشتیبانی می‌شوند.

پمپ لوب یا گوشواره‌ای

لوب پمپ نوعی پمپ دنده خارجی است. در لوب پمپ ها، از پره ها به جایی دندانه دنده استفاده می‌شود. تعداد لوب ها بسته به کاربردی که از آنها می‌خواهیم می‌تواند 3 یا 4 لوب باشد. 2 لوب یا گوشواره در داخل محفظه قرار داده شده است و به صورتی طراحی شده که تقریباً به یکدیگر دسترسی دارند اما با هم تماسی ندارند. به خاطر اینکه پره ها بزرگ‌تر و تعداد آنها کمتر است، تخلیه بیشتر در این پمپ ها قابل دسترس است.

پمپ ژیروتور

این پمپ ها با دو روتور طراحی شده‌اند. یک روتور شامل دندانه های خارجی و دیگر شامل دندانه های داخلی می‌شود. روتوری که دندانه های داخلی دارد در داخل روتوری که دندانه های خارجی دارد، می‌چرخد. تعداد دندانه های روتور داخلی یکی کمتر از روتور با دندانه های خارجی است. شافت موتور متحرک همراه با روتور داخلی است. به همین خاطر به روتور داخلی، روتور درایور هم می‌گویند.

در نزدیکی بالای پمپ Ge-rotor فضایی که بین روتور داخلی و خارجی ایجاد می‌شود، قابل اغماض است. این اندازه فضا در دندانه روتور خارجی بعدی تا 180 درجه بیشتر می‌شود. به همین خاطر مایع به دلیل فضای خالی که بین دندانه های روتور داخلی و دندانه های روتور خارجی بوجود می‌آید، مکش می‌شود. بعد از 180 درجه وقتی مایعات به قسمت پائین پمپ می‌رسند، اندازه جیب شروع به کاهش می‌کند و باعث می‌شود مایعات از طریق مسیر خروجی منتقل شوند.

پمپ پیچی

این مدل پمپ به خاطر اینکه در آنها از پیچ برای افزایش فشار سیال استفاده می‌شود، پمپ پیچی نامیده می‌شوند. در این نوع پمپ ورودی به 2 قسمت تقسیم شده و یک خروجی دارد. یک شافت دارای پیچ سمت راست و شافت دیگر دارای پیچ سمت چپ است. دو ورودی هم در انتها وجود دارد و یک خروجی در طرف مقابل در وسط قرار دارد. زمانی که پمپ روشن می‌شود، سیال شکاف بین نخ های پیچ را از سمت ورودی پر می‌کند و مایع به خاطر چرخش پیچ ها به صورت محوری در امتداد پیچ ها از ورودی به خروجی حرکت می‌کند.